Internationale culturele samenwerking: in pauzestand of stroomversnelling?

COVID-19 heeft internationale culturele samenwerking grotendeels op pauze gezet. De culturele sector staat onder grote druk en reismogelijkheden zijn beperkt. Belangrijke culturele projecten zijn geannuleerd. Makers en organisaties moeten nieuwe vormen vinden om internationaal te kunnen blijven samenwerken. Betekent deze pauzestand dat er niets gebeurt, of komen samenwerkingen juist in een (digitale) stroomversnelling? Wat is er nodig om duurzame initiatieven op te zetten en samenwerkingen nu en in de toekomst te waarborgen?

Programma

Het programma is op woensdag 2 september van 14.00 uur tot 15.30 uur voor iedereen live te volgen via deze webpagina. Inschrijven voor het online meekijken is niet nodig. De voertaal is Nederlands.

- Welkom door moderator Mirthe Frese.

- Amade M'charek, hoogleraar antropologie van de wetenschap aan de Universiteit van Amsterdam, doet internationaal onderzoek naar de relatie tussen wetenschap en samenleving. M'charek zal ter opening en inspiratie een lezing houden over wat het virus COVID-19 en de verspreiding ervan ons kan leren over internationale verhoudingen: hoe legt de crisis bijvoorbeeld de verbeelding van de relaties tussen Europa en Afrika bloot?

- Cees de Graaff en Marjolein van Bommel van DutchCulture presenteren de inzichten van een verkenning naar de implicaties van COVID-19 voor de internationale culturele samenwerking.

- Panelgesprek waarin Valentijn Byvanck, directeur van Marres Huis voor Hedendaagse Cultuur in Maastricht, Adriek van Nieuwenhuizen, hoofd industrie bij IDFA in Amsterdam en Willemijn Maas, zakelijk directeur van Nederlands Dans Theater hun ervaringen en inzichten delen. Is de manier van internationaal samenwerken voorgoed veranderd?

- Korte interviews met Koen Guiking (De Nederlandse Ambassade in Londen) en Vera Kuipers (Het Nederlandse Consulaat in New York) over de situaties in het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten.

- Afsluiting en vooruitblik naar de break-out sessies.

Sprekers
Amade M'charek is hoogleraar antropologie aan de UvA. Ze doet internatinaal onderzoek naar de relatie tussen wetenschap en samenleving in het bijzonder op het gebied van de genetica en de forensische genetica. Zij zou dus echt vanuit een verrassende invalshoek kunnen spreken over het belang van internationaal onderzoek; of over de menselijke afhankelijkheid van cultuur; waarom voor onderzoek naar genetische kennis internationaal samenwerken belangrijk is en wat de culturele sector daarvan zou kunnen leren (dus of ze de parallel tussen de wetenschappelijke en de culturele wereld kan trekken); of over de samenhang tussen internationale cultuur en identiteit. Ze deed bijvoorbeeld onderzoek als forensische identificatie van aangespoelde vluchtelingen. In haar onderzoek is een van de belangrijkste vragen: hoe werken vooroordelen over ras en identiteit door in de samenleving en in de wetenschap?

Valentijn Byvanck is directeur van Marres, Huis voor Hedendaagse Cultuur in Maastricht. Eerder was hij verantwoordelijk voor communicatie en theorie bij Witte de With in Rotterdam (1999-2002), renoveerde hij het Zeeuws Museum (waarvoor hij de Europese Museumprijs won) en was hij directeur van het Nationaal Historisch Museum (2009-2011). Byvanck schreef columns over musea in de Volkskrant en presenteerde vier jaar lang het televisieprogramma 4Art over hedendaagse kunstenaars en hun werk voor de AVROTROS. In Marres lanceerde hij een programma gewijd aan de zintuigen in een breed scala aan artistieke praktijken. Byvanck heeft een Ph D in cultuurgeschiedenis van New York University.

Adriek van Nieuwenhuizen heeft haar masters in Theatre and Film Science behaald in 1989 aan de Universiteit van Utrecht. Tijdens haar studie specialiseerde zij zich in documentaire en was betrokken bij de eerste editie van IDFA, een energiek initiatief om het documentaire genre te stimuleren en onder de aandacht van het publiek te brengen. Vanaf februari 2007 is ze head of the industry bij IDFA en verantwoordelijk voor de markten en het professionals programma van IDFA. Daarnaast neemt ze met regelmaat deel aan selectie vergaderingen van onder andere het IDFA Bertha Fund.

Break-out sessies
Tijdens de break-out sessies gaan we met elkaar in gesprek en brengen we de behoeften van de culturele sector op het gebied van internationale culturele samenwerking in kaart. De break-out sessies zijn gepland op verschillende data, eerder ingeschreven deelnemers hebben een mail ontvangen om hun voorkeur door te geven. De sessies zijn open gesprekken waarbij meer vragen aan bod kunnen komen dan genoemd.

1. Lokaal versus internationaal: Nu veel internationale samenwerkingen in pauzestand staan, komen regionale en lokale alternatieven scherper naar voren. Welke dynamiek levert dit op? Hoe complementeren of vervangen internationale en lokale manieren van werken elkaar? Wordt internationale samenwerking eigenlijk wel gemist en waarom? Wat zijn de mogelijkheden om in deze tijd samenwerkingen op internationaal niveau aan te gaan? Hoe internationaal kun je lokaal zijn?

2. Fysiek versus digitaal: Door de 1,5-metermaatregel en reisbeperkingen zijn veel fysieke cultuurprojecten niet haalbaar. En zeker niet de projecten over de grens. Is de digitale snelweg hier een oplossing? Een gesprek over de (on)mogelijkheid van internationalisering via digitale projecten en uitingen. Wanneer is een fysieke component van samenwerken of presenteren van cruciaal belang en op welke vlakken kan digitaal werken een volwaardig alternatief zijn? Hoe werkt dit voor verschillende kunstdisciplines en domeinen (artistiek, marketing, educatie e.d.)? En wat is de impact op internationaal publieksbereik- en binding?

3. Vaste formats versus flexibiliteit: In de huidige tijd wordt er aan de culturele sector gevraagd om flexibel en out-of-the box te denken maar tegelijkertijd zijn er (prestatie)afspraken en worden er formats ontwikkeld om houvast te bieden. Een gesprek over hoe en wanneer dit wel/niet werkt. Op welke manieren helpt flexibiliteit en wanneer hebben vaste formats zin? Hoe stem je diversie internationale protocollen of juist flexibele werkwijzen op elkaar af? Waar zit de spanning en waar de oplossing?

Indien u vragen heeft over het programma kunt u zich wenden tot Julia Groen van DutchCulture via j.groen@dutchculture.nl.