Europadag 2019

Digitaal Europa. Grensoverschrijdend?

Informatietechnologie heeft een grote impact op onze samenleving. Enerzijds bevordert het onmiskenbaar de vrijheid van communicatie en democratie, anderzijds zorgt digitalisering steeds vaker voor beperkingen en nieuwe vormen van toezicht. De Europese Unie moedigt grensoverschrijdend gebruik van informatietechnologie ten behoeve van artistieke expressie aan, maar speelt tegelijkertijd een belangrijke rol bij het bewaken van de grenzen op het gebied van rechten en vrijheden van burgers in de online-omgeving.

Praktische informatie

Datum: 28 november 2019
Tijd: 13.00 (inloop vanaf 12.30 uur) - 17.00 uur + netwerkmoment.
Toegang: gratis, een reservering is noodzakelijk - Europadag 2019 is volgeboekt waardoor reserveren niet meer mogelijk is.
Locatie: Lab 111, Amsterdam
Voertaal: Nederlands (behalve deelsessie 3 is in het Engels)

Programma Europadag 2019

13.00 - 14.45 uur Plenaire sessie

Welkom

 

Welkom door Marjolein van Bommel, Hoofd Mobiliteit & Advies / Hoofd Creative Europe Desk NL.

Introductie door moderator Veerle Devreese.

Keynote: Europe, Arts and Digital Rights

Hans de Zwart was tot voor kort directeur van de digitale burgerrechtenorganisatie Bits of Freedom en komt daarmee op voor vrijheid van communicatie en privacy op het internet. In het verleden was hij Senior Innovation Adviser for Global HR and Learning Technologies bij Shell, daarvoor Moodle consultant bij Stoas Learning en hij begon zijn carrière als docent bewegingsonderwijs op een middelbare school in Amsterdam Zuidoost.

Zijn werkveld is het raakvlak tussen technologie (die hij het liefste "open" ziet) en maatschappelijke ontwikkelingen, vaak bekeken vanuit het perspectief van de rechten van burgers. Hij weet dat technologie altijd óók politiek is en gelooft in de kracht van design. Je kunt altijd een gesprek met hem beginnen over: een goed boek dat je recent gelezen hebt, jongleren, filosofie, vrije software, dominoën of The Big Lebowski.

Lees- en luistertips van Hans de Zwart:

- Boek: Speech Police van David Kaye
- Podcast: Reply All

Panelgesprek

 

Sprekers:

Hans de Zwart (zie keynote)

Paulien Dresscher werkt als onafhankelijk curator en onderzoeker op het gebied van cultuur en digitale media.
Momenteel is zij curator van het interactieve programma van het Nederlands Filmfestival en het kunstprogramma van Into The Great Wide Open en Planet B. Ze geeft les in mediafilosofie en Spaces & Screens aan de Universiteit Utrecht, is als onderzoeker verbonden aan Fontys Hogeschool, en is onderdeel van de stuurgroep van PublicSpaces en de adviesraad van het Nederlands Fonds voor de Letteren. Dresscher behaalde een bachelordiploma in media en beeldende kunst aan de Minerva Academie in Groningen, evenals een masterdiploma in nieuwe media en een onderzoeksmaster in mediastudies aan de Universiteit van Amsterdam.

Haye Hazenberg is senior beleidsmedewerker “Digital society” bij het ministerie van Binnenlandse Zaken. Hij is betrokken bij de Data Agenda Overheid waarin nagedacht wordt over hoe hoe data (nog) beter ten goede kunnen komen aan beleidsvorming en het oplossen van maatschappelijke vraagstukken door de overheid. Ook besteedt de agenda aandacht aan de bescherming van publieke waarden en fundamentele rechten. Daarnaast werkt hij op onderwerpen open data, disinformation, digital democracy and AI.

Veerle Devreese (moderator) is programmamaker en medeoprichter van Cornelis Serveert. Dit projectbureau helpt organisaties om met elkaar verantwoorde keuzes te maken om innovatievraagstukken op te lossen. Met handige tools en werkvormen worden vraagstukken gekraakt die bijvoorbeeld gaan over de rol van drones in de zorg, de toekomst van de universiteitsbibliotheek, en hoe je op regionaal niveau missie gedreven economisch beleid ontwikkelt.

Ze werkte 4 jaar als programmeur bij Vlaams Cultuurhuis de Brakke Grond en ontwikkelt op incidentele basis projecten waarin vanuit artistiek perspectief de wisselwerking tussen technologische innovatie en maatschappelijke vraagstukken wordt onderzocht. Ze was o.a. initiatiefnemer van IDFA Doclab Academy, podcastfestival Oorzaken, programma’s als Coded Matters en Beeldmakers. Veerle is daarnaast o.a. actief als voorzitter Stichting Grenzeloos geluid en adviseur Innovatielab bij het Vlaams Audiovisueel Fonds (VAF).

Kijk- en luistertips van de sprekers:

- Televisieprogramma: Tegenlicht over De Grote Dataroof (namens Paulien Dresscher)

15.00 - 16.15 uur Deelsessies

Let op, u kunt maar één deelsessie bijwonen, aangezien deze sessies simultaan plaatsvinden.

1. Creative Europe X Horizon 2020: waar kunst en technologie elkaar ontmoeten

 

De rol van digitale technologieën voor de culturele en creatieve sector staat centraal in de #Digital4Culture-strategie van de Europese Commissie. Alleen met behulp van innovatie zal de EU in staat zijn haar economie sterk, duurzaam en concurrerend te houden. In het commissievoorstel voor het toekomstige Creative Europe Programma (2021-2027) wordt gezocht naar meer synergie tussen andere EU-programma’s, waaronder Horizon Europe, het EU programma voor onderzoek en innovatie. Hoe kan Horizon 2020 de digitale infrastructuur voor de culturele en audiovisuele industrie verbeteren en wat zijn de voordelen van cross-sectorale samenwerking? D.m.v. interessante case-studies uit de audiovisuele en culturele sector laten we zien hoe cross-sectorale samenwerking kan lonen.

Sprekers:

Introductie door Maria Silvia Gatta beleidsmedewerker bij de Europese Commissie Unit MEDIA.

Maarten Verwaest is oprichter en CEO van Limecraft, een online platform voor mediabeheer en automatisering van productieprocessen. Voor de oprichting van Limecraft was hij programmamanager voor de R&D-afdeling van de VRT (VRT-medialab). In die context creëerde hij de voedingsbodem voor verschillende nog steeds innovatieve technieken, zoals computerondersteunde productie en automatische indexering van audiovisuele media. Maarten is auteur van verschillende gerenommeerde publicaties en erkend expert op het gebied van onder meer multimediatechnieken, semantische technologieën en mediaproductie-infrastructuur.

       
De Europese Commissie en de Nederlandse overheid willen wetenschap en innovatie stimuleren, onder andere met het Europese R&D-programma Horizon 2020. Stijn Greben en Okke Scholten werken beiden als National Contact Point (NCP) voor ICT bij de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO). Als NCP ondersteunen zij Nederlandse bedrijven en kennisinstellingen door hen bewust te maken van het bestaan van Horizon 2020 en hen te informeren over de mogelijkheden.

Lucas Evers is concept en project developer at Waag – Technology & Society and initiator of the Open Wet Lab. The Open Wet Lab is a community laboratory for DIY biology, bio arts, bio design and bio engineering and brings artists, scientists and the public together, to make hands-on living probes, to investigate bio-sciences and its effects on society and ecology. Apart from interactions between the arts, design and bio sciences he is also responsible for further creative interactions between the arts, technology and sciences initated by Waag. Lucas Evers studied art and social sciences (politics and public administration).
Currently he works on EU supported projects such as S+T+ARTS, Artsformation, Hybrid Lab Network and is involved in NWO supported projects Critical Making and Smart Hybrid Forms. Tijdens de Europa dag zal hij iets vertellen over - S+T+ARTS, Future Emerging Art & Technology, ArtsFormation en Horizon Europe.

Lees- en kijktips namens de sprekers:

- Boek: Het Kapitaal van de 21e eeuw van Thomas Piketty (namens Maarten Verwaest)

- Boek: The rise of the creative class van Richard Florida (namens Okke Scholten)

- Video: Innovatieve manier van het openen van een nieuw stadium (namens Stijn Greben)

2. Europe for Citizens: Boiling Frog workshop

 

Het Europe for Citizens programma ondersteunt projecten die Europese geschiedenis, integratie en burgerschap voorop stellen. Kritisch nadenken over je omgeving en in het verlengde de Europese politiek is de kern van wat al deze projecten verbindt. Deze deelsessie organiseert het Europe for Citizens contactpunt in samenwerking met Tijl Akkermans en Emmie Kollau van het Iron Curtain Project. Zij vertellen over het project en lichten het nieuwe pop-up museum How to survive a democracy toe. Onderdeel hiervan is het spel Privacy uit de Boiling Frog workshop. Dit spel is samen met Stichting Masterpeace ontworpen in het kader van het Act for Liberty project. Deelnemers worden door middel van een interactief vragenspel en het maken van een eigen Action Poster uitgedaagd na te denken over onderwerpen die onze digitale vrijheden bedreigen. Ook zal in deze deelsessie kort worden gesproken over het toekomstig Europe for Citizens programma (2021 - 2027).

Sprekers:

Emmie Kollau is mede-oprichter van Aldus’ producties en bestuurder van Stichting Autres Directions. Ze studeerde sociale geografie en is freelance-verslaggever, podcast- en (radio) documentairemaker. Ze werkte o.a. bij IKON (programmamaker), LLiNK (eindredacteur Radio 1) en de laatste 8 jaar als verslaggever en radiodocumentairemaker voor de VPRO, waarvoor ze honderden kunstenaars interviewde. Ze is de eindredacteur van Luisterruit, de podcast van de NS en maakte ook series voor onder meer Studio Daan Roosegaarde. Ook is ze de initiatiefnemer en hoofdredacteur van het multimediale Iron Curtain Project, dat verhalen, evenementen in heel Oost-Europa en rondreizende tentoonstellingen over de erfenis van het IJzeren Gordijn en de huidige staat van Europa ontwikkelt. Ze produceerde audiotours op Strijp-S in Eindhoven en in de Tolhuistuin in Amsterdam. In 2015 werd ze genomineerd voor een Prix Europa voor haar radiodocumentaire ‘De fotograaf, de Havenzanger en de vrouw die niet gekend wil worden’.

Tijl Akkermans is mede-oprichter van Aldus’ producties ontwerper en oprichter/bestuurder van Stichting Autres Directions, een producent en uitgeverij die zich speciaal richt op een kruisbestuiving tussen journalistiek en andere disciplines (fotografie, theater, grafisch ontwerp, film, installaties). Hij werkt als artistiek leider aan onder andere het Iron Curtain Project en We Are Data in samenwerking met regisseur Thomas Blom en de VPRO. Deze reizende audiovisuele-installatie confronteert bezoekers met nieuwe technologie en wat voor gevolgen dit heeft voor je privacy. Hij geeft (foto)boeken uit en is daarnaast ook grafisch ontwerper (visuele communicatie) en tentoonstellingsmaker voor o.a. het Joods Historisch Museum en andere opdrachtgevers.

3. Cultureel erfgoed en digitalisering

 

Hoe kunnen kunstenaars gedigitaliseerde cultuur gebruiken als bronmateriaal voor nieuw werk en hoe kunnen erfgoedinstellingen hier op inspelen? In deze sessie delen we Nederlandse en Europese voorbeelden waarbij gedigitaliseerd erfgoed als inspiratie en werkmateriaal dient voor hedendaagse kunstenaars. In samenwerking met DEN, kennisinstituut Cultuur & Digitalisering.

Sprekers:

Douglas McCarthy AKA @CultureDoug heeft een MA in kunstgeschiedenis en is al bijna twee decennia internationaal actief bij verschillende musea en archieven. Hij is een actief lid van de global Open GLAM (Galleries, Libraries, Archives and Museums) community die de toegang tot erfgoed voor iedereen en overal bevordert.
In zijn huidige functie als Collections Manager bij Europeana streeft Douglas ernaar om 'de wereld met behulp van cultuur te transformeren'. Dit doet hij door het schrijven van interessante artikelen met behulp van openbare digitale collecties die kunnen worden hergebruikt en geremixt. Hij schrijft daarnaast regelmatig over open access voor Europeana Pro en heeft toonaangevende professionals geïnterviewd van instellingen zoals het Musée de Bretagne, Pinakotheken, Wellcome Collection, Slovak National Gallery en het Cleveland Museum of Art.

Eline de Graaf is sinds januari 2019 V-conservator van Het Nieuwe Instituut. Haar functie omvat het onderzoek, de presentatie en communicatie en het beheer en behoud van de collectie van het instituut. Ze houdt zich voornamelijk bezig met de virtuele vertaling en ontsluiting van die collectie en is constant op zoek naar nieuwe samenwerkingen, nieuwe makers, nieuwe media en nieuwe verhalen om dit te bewerkstelligen.
Open Archief, een samenwerking tussen Het Nieuwe Instituut en Beeld en Geluid, brengt makers en erfgoedinstellingen met elkaar in gesprek over het belang van creatief hergebruik van erfgoed en het beschikbaar stellen van online collecties. Via een open call werden drie makers geselecteerd om te experimenteren met de mogelijkheden van digitale erfgoedcollecties op creatief, technisch en auteursrechtelijk gebied. De gekozen kunstenaars, namelijk Oana Clitan, Guy Köningstein en Donna Verheijden, hebben eind 2019 drie autonome werken gemaakt die tentoongesteld zijn op Dutch Design Week en in Het Nieuwe Instituut.

Netwerkborrel: 16.15 - 17.30 uur

De Europadag is een initiatief van Creative Europe Desk NL, Europe for Citizens Point en DutchCulture.