Marokkaanse realiteit als kunst

“Ik liep gisteren door de straten van Amsterdam en zag hoe alles mooi verzorgd en georganiseerd is. Ik zag de rijkdom van kunst en cultuur overal in de stad, ik moest bijna huilen.” Adam Belarouchia (25) is een kunstenaar uit Marokko, sinds 1 oktober is hij artist in residence bij de Thami Mylene Foundation. “Ik moest bijna huilen van blijdschap omdat ik de kans krijg om hier te zijn en te proeven van Nederland".

"Maar ik moest ook bijna huilen om mijn eigen land, waar een groot gebrek aan bewustzijn is over kunst, cultuur en ons prachtige erfgoed. En waar het voor kunstenaars niet altijd makkelijk is”. We zitten in het mooie, ruime atelier aan de Ten Katestraat in Amsterdam West, waar Adam de komende maanden woont, werkt en zich verwondert. Adam hoort bij een generatie jonge Marokkaanse kunstenaars, waarvoor de mondiale virtuele wereld slechts een klik verwijderd is, maar die in groot contrast staat met de realiteit van de Marokkaans samenleving.

Japanse animaties
Adam is 25 jaar gelden geboren in een volkswijk in Rabat, als zoon van een ijzersmid en een huisvrouw. Hij tekent zijn vingers blauw in zijn kindertijd, maar start met een studie scheikunde omdat hij óók een fascinatie heeft voor het experiment en de wetenschap. De academische wereld is hem echter te formeel. Hij meldt zich terloops aan bij de kunstacademie van Tetuan, en wordt tot zijn verrassing aangenomen. Hier krijgt hij de kans om zijn experimentele kleurrijke wereldbeeld te uiten. Zijn werk is sterk geïnspireerd op Japanse animaties uit de jaren ‘ 90. Hij studeert deze zomer af aan de Academie des Beaux Arts van Tetuan.

Doe het licht aan
Adam reageert met zijn kunst op zijn omgeving. Hij laat zich inspireren door de Marokkaanse stedelijke subculturen en verbeeldt ze met verschillende (digitale) vormen. Hij begon met het maken van GIFs en illustraties en maakte daarna een animatie genaamd ‘Ana Hna’, vertaald: ‘Ik ben hier’. Hiermee wint hij een prijs op het animatie festival FICAM, in Meknes. In 2017 maakt Adam voor kunstcentrum l’Uzine in Casablanca het project ‘Ch3el Dow’: ‘Doe het licht aan’, met beeldcomposities van schilderijen en ingenieuze elektrische installaties. Het cijfer 3 in het woord wordt overigens gebruikt in de transcriptie van woorden uit Marokkaans dialect; het is een keelklank die niet in de Latijnse letters bestaat.

Volkse uitdrukkingen
Adam gebruikt de codes van het milieu waarin hij in opgegroeide. Hij gebruikt volkse uitdrukkingen uit het Marokkaans Darija-dialect. Deze uitdrukkingen onderstrepen de zeggenschap van zijn werk. Hij gebruikt woorden zoals ‘wakha’ dat ‘akkoord’ betekent of ‘z3am’: ‘houd moed’. Adam gebruik ze met de contrasterende beelden en schilderijen waarop de uitdrukkingen met neon geïnstalleerd worden.

Onderdrukkend schoolsysteem
Zijn afstudeerwerk ‘Aqul! Isma3!’; ‘Ik zeg, ik luister!’, gaat over het Marokkaans onderwijssysteem. Het idee kwam toen hij zag dat zijn zusje van 10 jaar in hetzelfde onderdrukkende schoolsysteem zit als hij, toen hij een kleine jongen was. “Niets in het Marokkaanse onderwijs verandert, helaas. Het is een systeem zonder ruimte voor expressie, autonomie of voor het ontwikkelen van een eigen stem. Het maakt me verdrietig, maar ook strijdbaar. Vandaar dat ik dit stripboek heb gemaakt, waar ik een wereld tekende waar alleen een rol van passieve toeschouwer bestaat voor de leerlingen en een autoritaire rol voor de leraren”. Het is een wereld van monden en oren geworden. De orde van de monden en de orde van de oren die zegt: ‘Ik zeg, ik luister’.

Gangstercultuur
Adams nieuwe onderzoek waar hij hier in Amsterdam aan werkt, gaat over de Marokkaanse gangster cultuur waarin jongeren via social media zichzelf tonen, in het Marokkaans ‘mscharmel’ genaamd wat zoiets betekend als ‘gemarineerd’. Adam zal onder andere hierover spreken tijdens een cultural talk op vrijdag 7 december tussen 16:00u en 18:00. Deze bijeenkomst wordt georganiseerd in samenwerking met Zinaplatform. Voor aanmeldingen, neem contact op met Myriam Sahraoui.

Geschreven door: Myriam Sahraoui – Adviseur Marokko bij DutchCulture

Meer info via thami-mnyele.nl