EU sluit Britse steden uit als Culturele Hoofdstad na Brexit

Slecht nieuws voor Dundee, Nottingham, Leeds, Milton Keynes en het consortium van Belfast, Derry en Strabane: het Verenigd Koninkrijk is uitgesloten om voor 2023 een Culturele Hoofdstad van Europa te nomineren. De vijf kandidaten hadden slechts een maand geleden hun eerste bidbook ingediend voor de pre-selectie, die voor deze week op de agenda stond. Tevergeefs, zo blijkt nu. Het is een van de eerste signalen dat de naderende Brexit ook culturele gevolgen heeft in Europa.

De Europese Commissie besloot op 23 november dat de titel in 2023 niet naar een Britse stad gaat. Dat is een direct gevolg van de volksstemming voor de Brexit van vorig jaar, maar vooral omdat het Verenigd Konkrijk nu zelf aanstuurt op een harde Brexit. Dat houdt onder meer in dat het Verenigd Konkrijk ook geen lid blijft van de Europese Economische Ruimte (EER). De criteria om in aanmerking te komen voor Culturele Hoofdstad van Europa moet het thuisland zijn: een EU-lidstaat, een kandidaat EU-lidstaat of een lid van de EER. Zoals het er nu naar uitziet, valt het Vereningd Koninkrijk in geen van deze categorieën als het in april 2019 de EU verlaat.

De jury van de titel heeft de Britse kandidaten al aangeraden het nog niet op te geven. Of dat zin heeft, moet nog blijken. De Culturele Hoofdstad van Europa kent namelijk een selectieprocedure die vijf jaar duurt, vandaar dat dit besluit nu al moest vallen. Sinds 1985 worden elk jaar twee steden verkozen tot Culturele Hoofdstad van Europa. Volgend jaar is Leeuwarden er een van.

Het is overigens te vroeg om in te schatten wat een harde Brexit inhoudt voor de Britse deelname aan de programma's Creative Europe en Europe for Citizens. Maar ook voor deelname aan Creative Europe en Europe for Citizens geldt een van bovenstaande criteria. Een speciale overeenkomst zal onvermijdelijk zijn, wil het Verenigd Koninkrijk ook na april 2019 participeren in deze programma’s.