De Cultuurverkenning van de Raad voor Cultuur

Vooruitlopend op het advies over het cultuurbeleid in de periode 2017-2020 heeft de Raad voor Cultuur De Cultuurverkenning gepubliceerd. Hierin schetst de Raad een beeld van cultureel Nederland en beschrijft hij een aantal trends waarmee de cultuursector serieus rekening moet houden.

De Raad constateert dat Nederland ogenschijnlijk een levendige kunstpraktijk heeft, met diversiteit, spreiding en participatie als belangrijke pijlers. Wie wat langer kijkt ziet dat de culturele sector en het cultuurbeleid voor een aantal fundamentele uitdagingen staan. Spelregels en verhoudingen veranderen, technologieën verdringen oude gewoontes, kunstenaars en publiek benaderen elkaar op nieuwe manieren.

Economisch gezien zijn het lastige tijden voor veel kunstenaars. De productie is hoog, maar lang niet iedereen krijgt loon naar werken en voor verdieping en ontwikkeling lijkt minder ruimte. Private financiering blijkt nog geen goede vervanger voor een terugtredende overheid. Tegelijkertijd neemt de regeldruk in de sector toe, wat de ruimte voor alternatieve strategieën beperkt. 

Het publiek lijkt onvoorspelbaarder te worden. Een overzichtelijk segmentering valt steeds lastiger te maken, maar wat wel blijft is de wens 'samen te beleven'. De vraag is wel hoe de culturele omnivoren te verleiden zijn tot deelname aan specifieke activiteiten.

Het is een tijd van nieuwe verbindingen, binnen en buiten de kunsten. Veel culturele activeiten organisaties concentreren zich in de stad. De stedelijke worteling gaat samen met een sterkere internationale oriëntatie: de stad is de thuisbasis, de wereld het speelveld. Dat geldt niet alleen voor de culturele boegbeelden van Nederland, maar -zoals ook Buitengaats laat zien- ook voor individuele kunstenaars, kleine gezelschappen en instellingen. Steden profileren zich met cultuur op basis van eigen uitdagingen en ambities, ook internationaal. Het huidige -op nationale leest geschoeide- cultuurbeleid anticipeert daar volgens de Raad nog amper op.

De Cultuurverkenning. Ontwikkelingen en trends in het culturele leven in Nederland is beschikbaar op de website van de Raad voor Cultuur