Franse verkiezingen: hoe staat het met cultuur?

Frankrijk en Nederland werken al geruime tijd actief samen op cultureel gebied. Op dit moment trekt de tentoonstelling ‘Vermeer en de meesters van de genreschilderkunst’ meer bezoekers dan ooit naar het Louvre en staan zeven Nederlandse striptekenaars op de boekenbeurs Livre Paris. Op 1 juni gaat in Frankrijk het Nederlandse culturele seizoen van start in het Atelier Néerlandais en in juli brengt Het Nationaal Ballet een Hans van Maanen-programma tijdens het festival Montpellier Danse. Het is nog maar een greep uit de Nederlandse activiteiten in Frankrijk.

Blijft de samenwerking tussen Nederland en Frankrijk ook na de verkiezingen zo vanzelfsprekend, als we kijken naar de partijprogramma’s van de drie grootste kanshebbers voor het Franse presidentschap, Marine le Pen (Front National), François Fillon (Les Républicains) en Emmanuel Macron (En Marche!)?

Scholen en de Franse taal
Het programma van het extreemrechtse Front National laat weinig aan de verbeelding over. De internationale punten beperken zich tot ‘versterking van het netwerk van Franse basis- en middelbare scholen in de wereld’, het versterken van de banden met landen die het Frans als officiële taal hebben en een ontwikkelingsbeleid voor Afrika. Over een internationaal cultuurbeleid wordt met geen woord gerept, maar uittreding uit het Schengen-verdrag en een mogelijke Frexit zullen grote gevolgen hebben voor de culturele uitwisseling tussen Nederland en Frankrijk.

Francophonie
Cultuur neemt in het programma van de conservatieve Fillon wel een belangrijke plek in. Hij wil de Franse invloed in de wereld vergroten via het netwerk van de Francophonie (vereniging van Franssprekende landen en associatielanden) en met de export van Franse culturele producten. Maar ook een internationale component valt op. Les Républicains zien een gezamenlijk cultureel optreden weggelegd voor Europa tegenover Amerika en China, uiteraard onder Franse leiding: Europa moet de ‘mondiale leider van 3D-creatie’ worden. Frankrijk zal daarvoor Europese partners uitnodigen een gezamenlijk programma op te stellen.

Cultuur voor hervorming van Europa
Recht tegenover het protectionisme van Le Pen staat het kosmopolitisme van de progressief-liberale Emmanuel Macron. Zijn pro-Europese beweging En Marche! pleit juist voor meer Europese integratie. Volgens Macron hebben Europese burgers vandaag de dag niet het gevoel deel uit te maken van een gemeenschap. Hij wil van cultuur ‘een prioriteit maken in de hervorming van Europa’. De lancering van een ‘Erasmus voor cultuurprofessionals’ moet de mobiliteit van kunstenaars, curatoren en conservatoren bevorderen.

Fransen blijven Fransen

Bart Hofstede van de Nederlandse ambassade in Parijs ziet de meeste perspectieven voor Nederland bij een verkiezing van Macron: “Het Frankrijk van Macron biedt alle ruimte voor het cultuurbeleid van Nederland dat zich richt op een nieuw, jong publiek, en vooral op samenwerken op alle niveaus. Maar wie de verkiezingen ook wint, de Fransen blijven zoals ze al tijd al waren: dol op Frankrijk, dol op goed eten en op cultuur. Alleen de volgorde waarin, die verschilt van kandidaat tot kandidaat.”

Benieuwd waar de kansen in Frankrijk liggen voor Nederlandse cultuurmakers? Bekijk hier het meerjarenplan.