Werken in Nederland

Gaat iemand uit het buitenland – een kunstenaar, een stagiair of iemand anders – voor u aan de slag in Nederland? In bijna alle gevallen moet er het nodige geregeld worden voordat iemand daarmee kan beginnen. Het maakt daarbij weinig uit of u iemand in loondienst neemt of dat het een freelance-relatie is. Van een freelance-relatie is sprake wanneer u een opdracht verstrekt aan een buitenlandse opdrachtnemer die hier in Nederland wordt uitgevoerd.

Deze pagina maakt u wegwijs in de Wet arbeid vreemdelingen (Wav) en de verschillende werkvergunningen voor mensen die in Nederland komen werken. De informatie op deze pagina is algemene informatie. Niet alle regels en persoonlijke situaties laten zich vangen in een eenduidig schema. Ook verandert de wet regelmatig. Controleer daarom altijd het advies, bijvoorbeeld door telefonisch navraag te doen bij de desbetreffende instantie.

De Wet arbeid vreemdelingen (Wav) bepaalt onder welke voorwaarden iemand in Nederland kan komen werken. De wet wordt uitgevoerd voor de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) en het Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen (UWV).

Buitenlanders die in Nederland willen werken moeten aan verschillende voorwaarden voldoen. Afhankelijk van het land van herkomst hebben zij een vergunning nodig om hier te kunnen werken.
Voor werknemers uit andere landen van de EU, de Europese Economische Ruimte (EER) en Zwitserland geldt het vrij verkeer van personen. Deze groep kan zonder vergunning in Nederland komen werken.

Voor mensen die uit andere landen komen geldt dat zij zowel een verblijfsvergunning als een werkvergunning nodig hebben. Hier mogen werken is dus iets anders dan hier mogen verblijven. Voor verblijf in Nederland gelden weer andere voorwaarden, zie daarvoor de pagina Visa en Verblijf in Nederland.

De Wav is niet van toepassing op iemand die zijn hoofdverblijf buiten Nederland heeft en voor maximaal zes aaneengesloten weken binnen een periode van dertien weken in Nederland komt werken als artiest of musicus, als vaste persoonlijke begeleider van een artiest of musicus, als beeldend kunstenaar, conservator of restaurator.

Hierbij geldt dat het raadzaam is om van te voren advies te vragen aan het UWV of de IND, zeker in het geval dat de artistieke werkzaamheden zich niet makkelijker onder één van deze noemers laat brengen.

Wanneer u een artiest in loondienst voor u laat werken, gelden er speciale voorwaarden Artiesten en kunstenaars van buiten EU/EER/Zwiterland die in loondienst voor u komen werken moet een van de door het UWV geselecteerde artistieke beroepen uitoefenen. Daarnaast zit aan elk beroep een bruto minimuminkomen verbonden wat de internationale artiest of musicus moet ontvangen. Meer informatie, de complete lijst van beroepen en de bijbehorende beloningen vindt u op de website van het UWV.

Wanneer u heeft vastgesteld dat de beoogde werknemer voldoet aan de voorwaarden zijn er twee soorten werkvergunningen aan te vragen. Welke werkvergunning u nodig heeft is afhankelijk van hoe lang de werknemer bij u in dienst komt.

Tewerkstellingsvergunning (TWV)
De TWV is bedoeld voor werknemers die korter dan drie maanden voor u komen werken. De TWV is louter een vergunning voor werk, gezien voor een verblijf van minder dan 90 dagen geen verblijfsvergunning nodig is. Een TWV kun je aanvragen bij het UWV. Werknemers uit visumplichtige landen zullen naast een TWV ook een Schengenvisum kort- of lang verblijf moeten aanvragen om naar Nederland te kunnen afreizen. Voor meer informatie, kijk op onze pagina over visa en verblijf in Nederland.

Gecombineerde vergunning voor arbeid en verblijf (GVVA)
Wanneer een werknemer langer dan drie maanden voor u komt werken, dient u een GVVA aan te vragen. Een GVVA is zowel een werk- als een verblijfsvergunning en dient te worden aangevraagd bij de IND. Voor visumplichtige landen geldt dat hun aanvraag Schengenvisum lang verblijf (MVV) gelijktijdig dient te worden aangevraagd met de GVVA. Het is dus niet mogelijk om op basis van een Schengenvisum kort verblijf een artiest te laten overkomen en ter plaatse een aanvraag te doen voor een GVVA. Voor meer informatie over het aanvragen van visa en verblijfsvergunningen, kijk op onze pagina over visa en verblijf in Nederland.

De procedure kan 90 dagen in beslag nemen en kost €909,- (2018). Het is dus belangrijk om de aanvraag grondig voor te bereiden en bijtijds in te dienen.

Veel kunstenaars in Nederland en daarbuiten zijn vrije beroepsbeoefenaren, dat wil zeggen dat zij werken als zelfstandige zonder personeel (ZZP’er). Voor ZZP’ers uit de EU, de EER of Zwitserland geldt dat ze hier mogen wonen en werken. Men dient zich wel binnen drie maanden bij de gemeente aan te melden en een burgerservicenummer aan te vragen. Indien u wilt gaan samenwerken met een kunstenaar (tevens ZZP’er) van buiten de EU, de EER of Zwitserland die langer dan zes aaneengesloten weken binnen een periode van dertien weken in Nederland wilt komen werken, dan is het van belang duidelijk te maken dat deze kunstenaar een werkvergunning nodig heeft.

Kunstenaars die werken als zelfstandigen worden door de Immigratie- en naturalisatiedienst behandeld als zelfstandig ondernemer. De aanvraag ‘arbeid als zelfstandige’ van de IND is een uitgebreide en kostbare procedure. Hoewel normaliter de aanvragen van werk- en verblijfsvergunningen worden getoetst door de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RvO) op hun belang voor de Nederlandse economie, wordt de aanvraag voor kunstenaars getoetst door het ministerie van Onderwijs, Cultuur & Wetenschap (OCW) op basis van hun artistieke belang voor Nederland. Hiervoor moet onder andere een uitgebreid ondernemingsplan worden ingediend waaruit blijkt dat de ondernemer op zelfstandige wijze voldoende duurzaam inkomen zal hebben. Voor de kwaliteitsbeoordeling door het ministerie van OCW geldt dat het van belang is dat de kunstenaar opdrachten krijgt van instellingen die structurele subsidie ontvangen van het Rijk, of van een van de vier grote gemeenten (Amsterdam, Rotterdam, Den Haag, Utrecht).

Voor kunstenaars afkomstig uit visumplichtige landen geldt dat hun aanvraag Schengenvisum lang verblijf (MVV) gelijktijdig dient te worden aangevraagd met werk- en verblijfsvergunning voor zelfstandigen. Het is dus niet mogelijk om op basis van een Schengenvisum kort verblijf een artiest te laten overkomen en ter plaatse een aanvraag te doen voor een werk- en verblijfsvergunning voor zelfstandigen. Voor meer informatie over het aanvragen van visa en verblijfsvergunningen, kijk op onze pagina over visa en verblijf in Nederland.

De procedure kan 90 dagen in beslag nemen en kost €1325,- (2018). Het is dus belangrijk om de aanvraag grondig voor te bereiden en bijtijds in te dienen.

Men moet volledig burger zijn binnen een ander EU-land om zonder werkvergunning in Nederland te mogen werken. Echter, wanneer men niet volledig burger is, maar wel een langdurige ingezetene is van een ander EU-land, geniet men enige voordelen bij het aanvragen van een werkvergunning in Nederland. Zo is bijvoorbeeld de werkgever niet langer verplicht om voor de kunstenaar een werkvergunning aan te vragen, maar kunnen zij dit zelf doen. Ook wordt iemand al na één jaar van legaal werken in Nederland ‘vrij op de arbeidsmarkt’ verklaard, terwijl hier normaal gesproken vijf jaar ononderbroken werk in Nederland voor nodig is. ‘Vrij op de arbeidsmarkt’ zijn betekent dat iemand geen werkvergunning meer nodig heeft om te werken in Nederland, slechts een verblijfsvergunning. Voor meer informatie over voordelen voor EU-langdurig ingezetenen, ga naar de website van de IND.

Voor een overzicht van andere wet en regelgeving kijkt u op overzichtspagina wet- en regelgeving.