Cultuur: verborgen parel van de Europese diplomatie
Meer ruimte voor cultuur om bij te dragen aan veilige, rechtvaardige en toekomstbestendige wereld, dat is de tweede doelstelling in het internationaal cultuurbeleid van Nederland. Tijdens een conferentie deze week bespreken medewerkers van de Nederlandse ambassades en consulaten in Turkije, Rusland, Egypte en Marokko -de landen waar de doelstelling zich op richt-, samen met vertegenwoordigers van partnerorganisaties hoe je dat het beste aanpakt. Geen slechte timing nu de Europese Unie net heeft aangekondigd serieus werk te maken van culturele diplomatie in haar buitenlandbeleid, met onder meer een focus op deze landen.
Parel
Al jaren zijn er ambities om cultuur een grotere rol te laten spelen in de externe betrekkingen van de Europese Unie. Na rapporten, onderzoeken en lobby kwamen de Raad van Ministers en het Europees Parlement in mei 2017 met een gezamenlijk plan voor een EU strategic approach to international cultural relations. Dit houdt in dat alle lidstaten hebben ingestemd met steviger inzetten op cultuur in het buitenlandbeleid van de Europese Unie.
Bij de aankondiging van de strategie onderstreepte Eurocommissaris voor Cultuur Tibor Navracsics het belang van cultuur in de externe relaties van de EU: "Cultuur is de verborgen parel van ons buitenlands beleid. Zij helpt om dialoog en wederzijds begrip te bevorderen. Cultuur heeft een belangrijke rol te vervullen in het sterker maken van de Europese Unie op het wereldtoneel."
Bestaande wegen
Het belangrijkste uitgangspunt van de strategie is dat er zoveel mogelijk gebruik wordt gemaakt van al bestaande programma’s, instrumenten en initiatieven binnen het buitenland- en cultuurbeleid van de EU. Ook zal de strategie, net als het Nederlandse internationaal cultuurbeleid een aantal focuslanden en -regio’s kennen, zoals de ring rond Europa en ontwikkelingslanden. De belangrijkste uitvoerende partij in de strategie worden de EU Vertegenwoordigingen.
De strategie heeft al vorm gekregen in verschillende samenwerkingsprojecten met bijvoorbeeld nationale cultuurinstituten, EUNIC, UNESCO, grote culturele instellingen en het lokale culturele veld in de focuslanden. Zo draagt de EU bij aan het internationale Ethical Fashion Initiative, dat jonge modeontwerpers in Afrika verbindt aan de internationale mode-industrie.
Ook ondersteunt de EU Vertegenwoordiging in Tunesië het Tfanen-Tunisie Créative project. Dit project bevordert de capaciteitsopbouw van de Tunesische culturele sector en wordt uitgevoerd door de plaatselijke EUNIC afvaardiging.
Belang voor Nederland
In de beschrijving van doelstelling 2 van het Nederlandse internationaal cultuurbeleid staat: “Nederland is maar één van de spelers in de betreffende landen en de middelen voor het realiseren van deze doelstelling zijn relatief gering.” Voor Nederland is het ook daarom opportuun om betrokken te raken bij de uitvoering van de EU-strategie.
Nederlandse ambassades en organisaties actief in het buitenland, zeker in de focuslanden van het internationaal cultuurbeleid, kunnen profiteren van de gezamenlijke actie op Europees niveau. Alle vier de doelstelling 2-landen zijn bijvoorbeeld onderdeel van de EU-strategie. De EU Vertegenwoordigingen hebben het mandaat en budget; de kennis en netwerken moeten van culturele partners komen, waaronder Nederlandse spelers.
Meer weten over de culturele EU-strategie of doelstelling 2 van het internationaal cultuurbeleid? Neem contact op met Robert Kieft.
De EU ontwikkelt plannen voor een nieuwe culturele strategie. DutchCulture onderzoekt in een serie van 5 artikelen hoe Nederland daar ook profijt van kan hebben. Lees ook: